Urine-incontinentie betekent dat u ongewild plas verliest.
 

Verschillende vormen van urine-incontinentie

• Aandrang-incontinentie: hierbij is er voorafgaand aan het ongewilde urineverlies een onhoudbare drang om te plassen. 
• Overloopincontinentie: ongewild urineverlies bij een volle blaas (retentieblaas), zonder dat de blaas samentrekt
• Reflexincontinentie: urineverlies zonder aandrang om te plassen, maar door het in een reflex samentrekken van de blaas
• Stressincontinentie: ongewild urineverlies bij drukverhogende momenten, zoals hoesten of persen. Deze vorm komt veel voor bij vrouwen, heeft niets met de laatste levensfase te maken en wordt hier verder niet besproken.

Er kan ook continu urineverlies bij vrouwen optreden door een verbinding (fistel) tussen de blaas en de vagina.
 

Klachten door urine-incontinentie

Klachten kunnen zijn:

• Irritatie van slijmvliezen en huid in de schaamstreek
• Blaasontsteking
• Onaangename geur
• Schaamte, problemen met intimiteit en seksualiteit, sociaal isolement
   

Oorzaken van urine-incontinentie

Urge-incontinentie kan komen door:

• Afwijkingen van de blaas (infecties, stenen, overactiviteit, tumoren)
• Ingroei van tumoren van buiten de blaas
• Bestraling
• Chemotherapie met bepaalde middelen, bijvoorbeeld cyclofosfamide of ifosfamide
• Andere oorzaken, zoals neurologische oorzaken (beroerte, dwarslaesie) 

Oorzaken van overloopincontinentie kunnen zijn:

• Stoornissen bij het legen van de blaas door blokkade van de blaasuitgang of plasbuis door:
  • harde ontlasting (obstipatie) 
  • goedaardige vergroting van de prostaat
  • tumor
  • beschadiging van de blaasuitgang bij operatie
  • vernauwing van de plasbuis 
  • te nauw plasgaatje 
  • te krappe voorhuid
• Beschadiging van het ruggenmerg of de groep zenuwen die onderaan de rug uit het ruggenmerg komen (plexus lumbosacralis) door
  • tumor, uitzaaiingen of zenuwblokkades
  • medicijnen
  • blaaswandspier is niet actief genoeg door zenuwbeschadiging (bijvoorbeeld bij suikerziekte)

Reflexincontinentie heeft als oorzaak:

• Beschadiging van het zenuwstelsel (bijvoorbeeld door beroerte of gedeeltelijke dwarslaesie) 

Continu urineverlies bij vrouwen door fistel tussen blaas en vagina kan komen door:

• Tumoringroei
• Infecties
• Bestraling of chirurgie 
   

Onderzoek en diagnostiek

De arts zal u vragen stellen over uw voorgeschiedenis en klachten. Ook zal hij u lichamelijk onderzoeken.

Hij kan aanvullend onderzoek voorstellen, zoals:

• Onderzoek van uw urine
• Echo van uw blaas
• Eenmalige katheterisatie (slangetje in de blaas om de blaas te legen) na uitplassen

Verder onderzoek kan zijn:

• Kijkonderzoek van de blaas (cystoscopie)
• Urodynamisch onderzoek: testen van uw blaasfunctie
• Röntgenonderzoek
   

Behandeling van urine-incontinentie

De behandeling is in te delen in:

• Behandeling van de oorzaak of beïnvloedende factoren
• Behandeling van de klachten

Behandeling van de oorzaak of van beïnvloedende factoren

• Behandeling van obstipatie
• Aanpassen van medicijnen
• Antitumortherapie (operatie, bestraling, hormonale therapie, chemotherapie)
• Bij prostaatvergroting, plasbuisvernauwing, te nauw plasgaatje, te krappe voorhuid, stenen: operatie
• Bij infectie: antibiotica 

Behandeling van de klachten

Ondersteunende maatregelen:

• Elke 2 à 3 uur plassen, ook als er geen aandrang is.
• Zorg voor privacy en bereikbaarheid toilet, po(stoel) of urinaal.
• Zorg voor goede houding tijdens het plassen (aanpassen van het toilet, goede ondersteuning voor de voeten).
• Vermijd plastabletten en middelen die het plassen bevorderen, zoals koffie en alcohol.
• Maak gevoelens van schaamte bespreekbaar.

Huidverzorging:

• Intacte, niet geïrriteerde huid 4 keer per dag wassen met lauw water, droogdeppen en eventueel zinkzalf gebruiken.
• Geïrriteerde huid 4 keer per dag wassen met lauw water, droogdeppen en zinkzalf of barrièrefilm gebruiken. 

Gebruik van incontinentiemateriaal:

• Zorg dat het materiaal bij uw situatie past.
• Vraag zo nodig advies van een incontinentieverpleegkundige, wijkverpleegkundige of apotheker.
• Condoomkatheter bij mannen.

Blaaskatheter (slangetje in blaas voor afvoer urine):

• 3 tot 4 keer per dag inbrengen van katheter door uzelf, uw mantelzorger of de wijkverpleegkundige
• Een verblijfskatheter die 6 tot 8 weken blijft zitten. Deze kan via de plasbuis worden ingebracht of via de huid boven het schaambeen 
• Bij nachtelijke incontinentie of urge-incontinentie: medicijnen
   

Controle

De arts of verpleegkundige controleert regelmatig hoe het gaat aan de hand van uw klachten.